معرفی واحد
آشنایی با واحد
اهداف برنامه‌هاي دفتر آموزش و ارتقاي سلامت
برنامه ها و فعالیت های واحد
شرح وظایف واحد
تماس با ما

شماره تماس واحد: 02835230202   

ایمیل واحد : thc.health.amoozesh@qums.ac.ir

معرفی واحد

مسئول واحد
نام و نام خانوادگی:پریسا رحمانی   متولد:1364
تحصیلات:کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی     ازدانشگاه: علوم پزشکی قزوین
مقدمه:
      با توجه به گذار بيماري‌ها از واگير به غير واگير و حركت از درمان قطعي بيماري‌ها به مراقبت مادام العمر، نقش مردم در مراقبت از سلامت خود و اعضاي خانواده براي سالم زيستن، مديريت ناخوشي‌‌هاي جزيي، مديريت بيماري‌هاي مزمن و حاد روز به روز در حال افزايش است به گونه‌اي كه طبق برآوردها 65 تا 85 درصد تمام مراقبت‌ها از نوع خودمراقبتي است.
      «خودمراقبتي» شامل اعمالي است اکتسابی، آگاهانه و هدف دار كه مردم براي خود، فرزندان و خانواده شان انجام مي‌دهند تا تندرست بمانند، از سلامت جسمي، روانی و اجتماعی خود حفاظت كنند، نيازهاي جسمی، رواني و اجتماعی خود را برآورده سازند، از بيماري ها يا حوادث پيشگيري كنند، ‌بیماری‌های مزمن خود را مدیریت كنند و نيز از سلامت خود بعد از بيماري حاد يا ترخيص از بيمارستان، حفاظت كنند.
حيطه‌هاي خودمراقبتي شامل ارتقاي سلامت، اصلاح سبک زندگي،‌ پيشگيري از بيماري، خود ارزیابی،‌ حفظ سلامت،‌ مشارکت در درمان و توان بخشي است.
     خودمراقبتی موجب ارتقای سلامت و کیفیت زندگی، افزایش رضایت بیماران، منطقی شدن استفاده از خدمات (نياز كمتر به مشاوره ارايه دهندگان خدمات در مراكز بهداشتي،كاهش ويزيت بيماران سرپايي و كاهش استفاده از منابع بيمارستاني) و نیز کاهش هزینه های سلامت می شود (در انگلستان کاهش ويزيت پزشكان عمومي تا  40درصد،کاهش ويزيت‌هاي سرپايي تا 17درصد،کاهش ويزيت‌هاي بعدي بيماري‌ها تا50 درصد،کاهش بستری شدن در بيمارستان تا 50 درصد،کاهش طول دوره اقامت بيمار در بيمارستان تا 50 درصد، کاهش و یا تعدیل مصرف داروها و کاهش روزهاي غيبت از كار تا50 درصد گزارش شده است).
شواهد متقن، نشان از آن دارند که با ترویج خودمراقبتی به عنوان یک رویکرد سلامت متكي بر مردم، می توان پیش بینی صرفه جویی 7 درصدی را در هزینه ها شاهد بود. این صرفه جویی ها، هزینه مراقبت های سطوح پایه و تخصصی و همچنین پذیرش برنامه ریزی شده و بدون برنامه بیماران و پذیرش های سرپایی را کاهش می دهد. در انگلستان، ارزش مالی این صرفه جویی 7درصدی معادل 4/4 میلیارد پوند است. البته شواهد دیگری هم هستند که گرچه خیلی واقع بینانه نیستند اما از ظرفیت صرفه جویی 20 درصدی با اجرای رویکرد سلامت متكي بر مردم، خبر می‌دهند.
در برنامه تحول نظام سلامت، برنامه ملي خودمراقبتي به عنوان پنجمين برنامه ملي تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت طراحي و بسته خودمراقبتي در تاريخ 18/7/1394، طي نامه شماره 11036/300د معاونت محترم بهداشت براي اجرا، ابلاغ گرديد.
رسالت دفتر آموزش و ارتقاي سلامت
رسیدن به جامعه‌اي توسعه یافته كه در آن مردم بتوانند با قدرت، امید، آگاهی، مهارت و صلاحیت کافی به صورت فردی، گروهی و جمعی، نيازهاي سلامت خود، خانواده، همسالان و جامعه را تعيين، اولويت‌بندي كنند و براي برآوردن نيازهای در اولویت‌شان، برنامه‌ريزی و اقدام نمايند تا با رعایت سبک زندگی سالم، خودمراقبتی، همیاری متقابل و مشارکت جمعی، سلامت، ایمنی، نشاط و بهره‌وری خود، خانواده، همسالان و جامعه و جهاني را كه در آن زندگي مي‌كنند، كنترل و ارتقا دهند.
سياست‌هاي كلان سلامت حامي برنامه‌هاي آموزش و ارتقاي سلامت
- سياست‌هاي كلي سلامت ابلاغي از سوي مقام معظم رهبري: بند 1 جزء 2 (آگاه‌سازی مردم از حقوق و مسؤولیت‌های اجتماعی خود و استفاده از ظرفیت محیط‌های ارائه مراقبت‌های سلامت برای رشد معنویت و اخلاق اسلامی در جامعه)، بند 2 (تحقق رویکرد سلامت همه جانبه و انسان سالم در همه قوانین، سیاست‌های اجرایی و مقررات با رعایت اولویت پیشگیري بر درمان،....) و بند 11 (افزایش آگاهی، مسؤولیت پذیری، توانمندی و مشارکت ساختارمند و فعالانه فرد، خانواده و جامعه در تأمین، حفظ و ارتقاي سلامت با استفاده از ظرفیت نهادها و سازمان‌های فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای کشور تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی)
- سياست‌هاي كلي آمايش سرزمين: بند 1 (تربيت انسان‌هاي سالم، باانگيزه، شاداب، متدين، وطن‌دوست، جمع‌گرا، نظم‌پذير و قانون‌گرا) و بند 6 (ارتقاي اميد به زندگي، تأمين سلامت و تغذيه سالم جمعيت و پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي به ويژه اعتياد، سوانح، آلودگي‌هاي زيست محيطي و بيماري‌ها)
- برنامه پیشنهادی وزیر محترم بهداشت به مجلس: استقرار نظام جامع توانمندسازی مردم برای خودمراقبتی، نظام جامع آموزش سلامت در مدارس، نظام جامع ارتقای سلامت کارکنان در محل کار، نظام جامع آموزش بیمار، برنامه ارتقای فرهنگ سلامت، برنامه توسعه مشارکت مردمی.

 آشنایی با واحد :

آموزش سلامت آن بخش از مراقبتهای بهداشتی است که بر تاثیر عوامل رفتاری بر سلامت تکیه نموده و با مردمی آغاز می شود که سالم بوده و علاقمند به توسعه معیارهای سلامت فردی و اجتماعی هستندو به آنها در گسترش شیوه های زندگی موثر در حفظ و ارتقای سلامت کمک می کند.آموزش سلامت ترکیبی از تجارب یادگیری تسهیل کننده اتخاذ داوطلبانه رفتار سالم است که منجر به تامین ،حفظ و ارتقای سلامت شده و ترکیبی از حمایت های آموزشی ،ساختاری،اقتصادی و محیطی برای تعالی رفتار سالم است.
آموزش سلامت هر چند وظیفه ای است برای تمام مراقبین سلامت اما خود علمی است که ریشه در مجموعه ای از علوم تربیتی ، رفتاری ، روان شناسی،مردم شناسی ،جامعه شناسی،ارتباطات ،اطلاعات پزشکی و بهداشت داشته و متناسب با توسعه این علوم وگذار دوران ، توسعه می یابد.
آموزش سلامت هر چند وظیفه ای است برای تمام مراقبین سلامت اما بدون اتکای به شواهد و رعایت استانداردهای آموزش سلامت ،نمی توان به تاثیر آن امیدی داشت و توسعه آموزش سلامت متکی بر شواهد و مبتنی بر جامعه ،نیازمند طراحی ساختاری منسجم ،علمی و هماهنگ برای رهبری مداخلات آموزش سلامت در سطوح مختلف سیستم ارایه خدمات بهداشتی درمانی کشور می باشد.

• رويكردهاي برنامه ملي خودمراقبتي
•  خودمراقبتي فردي

هدف در اين رويكرد؛ تربيت يك نفر سفير سلامت به ازاي هرخانوار است. سفير سلامت عضوي از اعضاي خانواده است كه حداقل 8 كلاس سواد خواندن و نوشتن دارد و به صورت داوطلبانه، مسووليت انتقال مطالب آموخته شده در حوزه سلامت و مراقبت فعال از سلامت خود و اعضاي خانواده و جامعه را بر عهده دارد. براي هر خانواري كه فاقد عضو واجد شرايط باشد، سفير سلامت افتخاري تربيت خواهد شد (سفير سلامت افتخاري، فردي است كه علاوه بر خانوار خود، حداكثر 5 خانوار بدون سفير سلامت را تحت پوشش قرار مي‌دهد).
 سفير سلامت دوره‌هاي آموزشي زير را به صورت حضوري / آن لاين مي‌گذراند (براساس بسته آموزشي سفير سلامت):

•     راهنماهاي ملی خودمراقبتی (ناخوشي‌ جزيي، سبك زندگي سالم، مديريت بيماري‌هاي مزمن/حاد)
•     آشنايي با زيج خودمراقبتي
•      آشنايي با پورتال ملي خودمراقبتي
•     ساير دوره‌هاي آموزشي بر اساس نيازسنجي (براساس پروتكل نيازسنجي ابلاغ شده)

 مراحل اجراي برنامه:

1. تشكيل جلسه با معاون بهداشتي و مدير گروه/ كارشناس مسئول ساير واحدها به منظور معرفي برنامه و جلب حمايت از برنامه توسط مديرگروه/ كارشناس مسوول آموزش و ارتقاي سلامت
2. برگزاري جلسات توجيهي براي كارشناسان گروه آموزش و ارتقاي سلامت دانشگاه و مراكز تابعه توسط مديرگروه/ كارشناس مسوول آموزش و ارتقاي سلامت
3. تشكيل جلسه با مديران شبكه و روساي مراكز بهداشت شهرستان‌ها توسط گروه آموزش و ارتقاي سلامت به منظور توجيه و جلب حمايت از برنامه
4. برگزاري دوره‌هاي آموزشي برنامه ملي خودمراقبتي (زيج خودمراقبتي، راهنماهاي ملي خودمراقبتي خانواده، سامانه خودمراقبتي فردي در پورتال ملي خودمراقبتي) براي كارشناسان آموزش و ارتقاي سلامت و كاركنان حوزه بهداشت مراكز تابعه (بهورزان، كارشناسان مراقب سلامت، كارشناسان ناظر مراكز بهداشتي درماني، كارشناسان ساير واحدها در سطح شهرستان و دانشگاه) توسط گروه آموزش و ارتقاي سلامت دانشگاه
5. تامين و توزيع فرم و چك‌ليست‌هاي مورد نياز برنامه (ضميمه شماره 1)
6. طراحي و اجراي كمپين‌هاي ملي/ منطقه‌اي آموزشي براي حساس‌سازي مردم به منظور ثبت نام در پورتال ملي خودمراقبتي از طريق كانال‌هاي ارتباطي مختلف و توسط كارشناسان گروه آموزش و ارتقاي سلامت در شروع و در حين اجراي برنامه به صورت فصلي
7. نظارت بر ثبت نام سفيران سلامت و نحوه تكميل پرونده خودمراقبتي براي خانوارهاي تحت پوشش توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت/ كاردان يا كارشناس ناظر مراكز بهداشتي درماني و مراكز سلامت جامعه/ كارشناس آموزش و ارتقاي سلامت شهرستان/ دانشگاه
8. تعيين نيازهاي آموزشي سفيران سلامت توسط كارشناسان مراقب سلامت و بهورزان (براساس پروتكل نيازسنجي ابلاغ شده)
9. برگزاري دوره‌هاي آموزشي حضوري براي سفيران سلامت توسط كارشناسان مراقب سلامت و بهورزان  (تكميل فرم شماره 1 در ضميمه شماره 1)
10. ارزشيابي آموزش‌هاي سفيران سلامت توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت
11. ارزشيابي عملكرد سفيران سلامت توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت (شرح وظايف سفير سلامت در صفحه ...، چك ليست ارزشيابي عملكرد سفير سلامت در ضميمه شماره 1)
12. شناسايي خانوارهاي فاقد سفير سلامت از طريق پرونده الكترونيك خانوار توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت
13. توجيه خانوارهاي فاقد سفير سلامت توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت
14. تهيه شاخص "درصد پوشش برنامه خودمراقبتي فردي" به صورت ماهانه توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت/  كاردان يا كارشناس ناظر مراكز بهداشتي درماني و مراكز سلامت جامعه/ كارشناس آموزش و ارتقاي سلامت شهرستان/ دانشگاه
15. ثبت و تعيين وضعيت شاخص مذكور در پنل مديريت اطلاعات سلامت توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت/ كاردان يا كارشناس ناظر مراكز بهداشتي درماني و مراكز سلامت جامعه/ كارشناس آموزش و ارتقاي سلامت شهرستان/ دانشگاه
16. تحليل وضعيت شاخص توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت/ كاردان يا كارشناس ناظر مراكز بهداشتي درماني و مراكز سلامت جامعه/ كارشناس آموزش و ارتقاي سلامت شهرستان/ دانشگاه

طراحي و اجراي مداخلات براي بهبود شاخص توسط بهورز/ كارشناس مراقب سلامت/ كاردان يا كارشناس ناظر مراكز بهداشتي درماني و مراكز سلامت جامعه/ كارشناس آموزش و ارتقاي سلامت شهرستان/ دانشگاهمعرفی واحد
آموزش و ارتقای سلامت آن بخش از مراقبت  های بهداشتی است که بر تاثیر عوامل رفتاری بر سلامت تکیه نموده و با مردمی آغاز می شود که سالم بوده و علاقمند به توسعه معیارهای سلامت فردی و اجتماعی هستندو به آنها در گسترش شیوه های زندگی موثر در حفظ و ارتقای سلامت کمک می کند.آموزش سلامت ترکیبی از تجارب یادگیری تسهیل کننده اتخاذ داوطلبانه رفتار سالم است که منجر به تامین ،حفظ و ارتقای سلامت شده و ترکیبی از حمایت های آموزشی ،ساختاری،اقتصادی و محیطی برای تعالی رفتار سالم است.
آموزش سلامت هر چند وظیفه ای است برای تمام مراقبین سلامت اما خود علمی است که ریشه در مجموعه ای ازعلوم تربیتی ، رفتاری ، روان شناسی،مردم شناسی ،جامعه شناسی،ارتباطات ،اطلاعات پزشکی و بهداشت داشته و متناسب با توسعه این علوم وگذار دوران ، توسعه می یابد.
آموزش سلامت هر چند وظیفه ای است برای تمام مراقبین سلامت اما بدون اتکای به شواهد و رعایت استانداردهای آموزش سلامت ،نمی توان به تاثیر آن امیدی داشت و توسعه آموزش سلامت متکی بر شواهد و مبتنی بر جامعه ،نیازمند طراحی ساختاری منسجم ،علمی و هماهنگ برای رهبری مداخلات آموزش سلامت در سطوح مختلف سیستم ارایه خدمات بهداشتی درمانی کشور می باشد.

سایر مسئولیتهای واحد در 4 گروه طبقه بندی می گردد:
   1 ) مسئولیتهای آموزشی (E )
   2 ) مسئولیتهای ارتباطی (c)
   3 ) مسئولیتهای تولید (p)
   4 ) مسئولیتهای اطلاعاتی (I)
1 ) مسئولیتهای آموزشی :
 الف – سیاستگذاری ، تعیین خط مشی ها واولویتهای آموزش سلامت ازطریق مشارکت درطراحی برنامه نیازسنجی آموزشی جامعه تحت پوشش به تفکیک گروه هدف واجرای برنامه نیازسنجی ، با همکاری کارشناسان شهرستان وتهیه اولویتهای آموزش سلامت مرکز بهداشت به تفکیک گروه هدف
ب – نظارت برفرآیند طراحی برنامه های اموزش سلامت واحدهای شهرستان
ج – نیازسنجی ، طراحی ، اجرا وارزشیابی درتوانمندسازی کارکنان سلامت شهرستان
د – نظارت درفرآیند تولید و توزیع رسانه های اموزش سلامت شهرستان
ه – نظارت برفرآیند ارزشیابی مداخلات آموزشی ورسانه های تولیدی شهرستان
و – مشارکت درطراحی واجرای بسیج های چند رسانه ای وآموزش همگانی شهرستان
ی – پایش ، نظارت ، کنترل وارزشیابی فعالیتها ومداخلات آموزش شهرستان
2 ) مسئولیتهای ارتباطی :
الف – نظارت وهدایت برنامه های ارتباطی وآموزشی ازطریق مدیریت کمیته های هماهنگی درون بخشی وپیگیری مصوبات شهرستان
ب – توسعه ارتباط برون بخشی وبازاریابی اجتماعی سلامت ازطریق شناسایی ، طبقه بندی وجلب مشارکت افراد وگروههای حامی سلامت ، همچون خیرین وواقفین ، مراکز وسازمانهای دولتی ، غیر دولتی و خصوصی .
ج – برنامه ریزی ، اجرا وارزشیابی مناسبتهای سلامت شهرستان
د – شناسایی ، طبقه بندی وجلب مشارکت رسانه های جمعی درراستای ترویج مفاهیم سلامت درسطح شهرستان .
3 ) مسئولیتهای تولید :
 الف – برنامه ریزی وتامین تجهیزات تولید رسانه آموزش سلامت شهرستان
 ب – ایجاد بانک رسانه واحد اموزش سلامت شهرستان ازطریق دریافت ، آرشیو وایجا د دسترسی به مواد آموزشی تولید کننده .
ج – هدایت ونظارت برفرآیند تولید وانتشار وارزشیابی موادورسانه های آموزش سلامت شهرستان .
د – برنامه ریزی وتخصیص موادآموزشی ورسانه های آموزش سلامت تولید کننده .
ه – اطلاع رسانی درزمینه مواد آموزشی دریافت شده به متقا ضیان .
4 ) مسئولیتهای اطلاعاتی :
 الف – جمع آوری ، تحلیل وارایه اطلاعات به منظور طراحی مداخلات آموزش سلامت شهرستان
ب – تهیه وتولید منابع آموزشی مورد نیاز وترویج رویکردهای نوین آموزش سلامت .
ج – ارائه خدمات مشاوره ای درزمینه اطلاعات تخصصی اموزش سلامت به شرکای برنامه آموزش سلامت شهرستان .
 

اهداف برنامه‌هاي دفتر آموزش و ارتقاي سلامت

 *نحوه محاسبه شاخص در شناسنامه پنل مديريت اطلاعات سلامت در ضميه شماره 8 آورده شده است.

 *نحوه محاسبه شاخص در شناسنامه پنل مديريت اطلاعات سلامت در ضميه شماره 8 آورده شده است. *نحوه محاسبه شاخص در شناسنامه پنل مديريت اطلاعات سلامت در ضميه شماره 8 آورده شده است. *نحوه محاسبه شاخص در شناسنامه پنل مديريت اطلاعات سلامت در ضميه شماره 8 آورده شده ده است. 

*نحوه محاسبه شاخص در شناسنامه پنل مديريت اطلاعات سلامت در ضميه شماره 8 آورده شده است.