طبق آمارهای جهانی ارائه شده در سال 2004 درآمد حاصل از گردشگری سلامت در دنیا 40 میلیارد دلار بوده است که این رقم در سال 2006 به 60 میلیارد دلار رسیده و در سال 2012 به بیش از 100 میلیارد دلار رسیده است. درواقع صنعت گردشگری درمانی یا سلامت اکنون مدت‌هاست است که درمیان عموم مردم درکشورهای مختلف محبوبیت بسیار یافته است. با این حال برخلاف خدمات به ظاهر یکسانی که در این صنعت به متقاضیان و گردشگران ارائه می‌شود، بسته به هدف نهایی از ارائه این خدمات در مقصد یا دریافت این خدمات از سوی گردشگر، در هر کشوری این موضوع معنا و مفهوم متفاوتی دارد.
مطالعاتی که بر روی علل و انگیزه های سفر بیماران به دیگر کشورها و انتخاب پزشک معالج و بیمارستان صورت گرفته چهار عامل را دارای بیشترین تاثیر عنوان می کنند.
- تصور بیمار از کیفیت خدمات: که اقداماتی همچون برند سازی، اخذ گواهینامه های بین المللی، توصیه دیگر بیماران و حضور در رسانه ها و شبکه های اجتماعی بر آن موثرند.
- قیمت: که اغلب مهمترین انگیزه برای انجام سفر درمانی است. بیماران بین الملل علاقمند اند که عالی ترین خدمات را با قیمت مناسب دریافت کنند و برای مقایسه می خواهند که قیمت ها بصورت شفاف و شامل همه خدمات به آنها اعلام شود.
- سهولت دسترسی: که به عواملی نظیر نزدیکی جغرافیایی، آسانی ارتباط با بیمارستان و سرعت پاسخگویی، فراهم بودن امکانات در بیمارستان و پشتیبانی خارج از آن مربوط می شود.
- جاذبه های گردشگری محل: که امنیت و مشابهت فرهنگ و زبان و امکانات گردشگری و رفاهی از مهمترین شاخص های آن بشمار می آیند.
از کشورهای آسیایی تایلند و سنگاپور هم اکنون دو کشور برتر از نظر گردشگری سلامت هستند که به دلایل مختلفی همچون برخورداری از تجهیزات پزشکی با کیفیت، زیرساخت‌های درمانی عالی و حداقل مدت زمان برای انتظار و نیز دردسترس بودن متخصصان و پزشکان با عالیترین سطح مهارت، بیشترین تعداد گردشگر درمانی را بخود جذب می‌کنند.
اما این تمام ماجرا نیست. این دو کشور درکنار یکدیگر و تنها در سال 2013 بالغ بر 60 درصد از کل گردشگران درمانی در سراسر آسیا را بخود جذب کرده‌اند. از نظر میزان پول خرج شده در بخش گردشگری درمانی تایلند بالاترین سهم را از بازار گردشگری درمانی آسیا نصیب خود کرده است که کشورهند پس از تایلند از این نظر در رتبه دوم جدول کشورهای اسیایی جای دارد. هند به عنوان یکی از 5 مقصد برتر گردشگری درمانی در جهان میزبان بیش از 166هزار گردشگر از سراسر جهان است که تنها در سال 2012 با هدف دریافت کمک‌های درمانی به این کشور سفر کردند.
گردشگری سلامت درایران : در ایران با وجود کیفیت بالای خدمات درمانی و قیمت ارزان، به علت نبود تبلیغات مناسب، گردشگری سلامت هنوز جایگاه خود را بازار نیافته است و گام‌های نخست را طی می‌کند.
اغلب مراکز درمانی معتبر دنیا دپارتمانهای تخصصی را به منظور هماهنگی بیشتر، انسجام و سرعت در ارائه خدمات و پاسخگویی به تقاضاهای متنوع بیماران بین الملل در داخل و خارج بیمارستان تشکیل داده اند. آمارها نشان میدهند که تنها بخش کوچکی از بیماران خارجی مراجعه به بیمارستانهای کشور را فارسی زبانان تشکیل می دهند. از سوی دیگر واسطه های فعال در امر گردشگری درمانی اغلب آشنایی کافی با فرایند درمان و مراقبت های پس از آن را نداشته و بدین ترتیب پس از ترخیص بیمار، عملا ارتباط وی با بیمارستان قطع می شود. بنابراین ایجاد دپارتمان پذیرش بیماران بین الملل (IPD) در بیمارستانهای ایرانی علاوه بر کمک به جذب مستقیم بیمار توسط بیمارستان، در تعامل بهتر و نزدیکتر با تسهیلگران توریسم درمانی اعم از راهنمایان گردشگری، آژانس های مسافرتی و شرکت های تخصصی موثر خواهد بود.
انتظارات وزارت بهداشت در مورد کارکرد دپارتمان پذیرش بیماران بین الملل (IPD) در بیمارستان :
IPD به منزله پیشخوان ارتباط بیمارستان با بیماران خارجی از اولین تماس تا دریافت درمان و مراجعت به وطن و دریافت مراقبت های پس از عمل است. کارکرد IPD در بیمارستان های کشور اعم از دولتی و خصوصی شامل موارد ذیل می باشد:
- پاسخگویی به بیماران اعم از ارتباط تلفنی، ایمیلی یا برقراری کنفرانس با پزشک معالج
- هماهنگی با پزشک معالج و واحدهای بیمارستان اعم از درمانگاه، پاراکلینیک، اتاق عمل،بخش بستری،ترخیص و امور مالی جهت تسهیل فرآیند تشخیص و درمان و ارتباط با ارجاع کننده بیمار.
- انجام برآورد هزینه تقریبی درمان و اعلام آن به بیمار پیش از سفر
- ارتباط با ارجاع دهنده بیمار و تعامل بر اساس قرارداد معتبر
- هماهنگی با بخش های پشتیبانی خارج از بیمارستان جهت خدمات مورد نیاز بیمار و همراهان وی اعم از استقبال و بدرقه فرودگاهی، هتل، مترجم و سایر نیازهای رفاهی و گردشگری.
IPD می تواند به عنوان یک شخصیت حقوقی جدا اما وابسته به بیمارستان مدیریت برنامه های گردشگری درمانی را اعم از بازاریابی و فروش و خرید خدمت از بیمارستان بر عهده بگیرد.